ُ
نکوداشت و مرور کارنامه داستان‌نویسی قاسم شکری برنده جایزه ادبی واو که هر سال رمان متفاوت سال را معرفی می‌کند، در شیراز برگزار شد.
قاسم شکری تنها نویسنده‌ای است که توانسته است دو بار جایزه رمان متفاوت سال را از آن خود کند و به همین بهانه انجمن اهل قلم استان فارس، در بیست‌و‌ششمین هفته کتاب، ضمن نکوداشت این نویسنده، کارنامه داستان‌نویسی او را مرور کرد.
حسین قسامی منتقد این نشست ادبی که با عنوان «همزادِ داستان» برگزار شد گفت: داستان امروز نیازمند قصه‌محوری است که از بطن جامعه و دل مردم برخاسته باشد که آثار قاسم شکری دارای این ویژگی مهم است.
وی با بیان اینکه داستان‌های «بوی خوش تاریکی» و «عروس آب» قاسم شکری کاملا قصه‌محورند ادامه داد: با این حال در رمان همزاد و آواز داود علاوه بر قصه، مقاله‌محوری هم دیده می‌شود.
این منتقد ادبی سپس با بیان اینکه «توازن زبان و روایت از خصایص دیگر کارهای شکری است و به خوبی بر اساس روایت هایش زبان مناسب را انتخاب کرده» خاطرنشان کرد: زبان «بوی خوش تاریکی» و «عروس آب» اغلب به سمت زبان فاخر پیش می‌رود، گرچه این موضوع مطلق نیست و در موقعیت‌هایی زبان رمان، کوچه بازاری و دم‌دستی می‌شود.
قسامی توجه به اصالت مفهوم را از دیگر ویژگی‌های رمان‌های قاسم شکری دانست و گفت: او حاصل شرایط و موقعیت جامعه را خواسته و ناخواسته به داستان وارد می‌کند.
وی در ادامه آثار داستانی شکری را طبقه‌بندی کرد و ادامه داد: دسته اول آثار وهمی و روانشناختی مثل «عروس آب» هستند که در آن‌ها مضامین فولکلور روساخت و مباحث روانشناختی در جایگاه زیرساخت قرار می‌گیرد.
منتقد نشست ادبی «همزاد داستان» به این پرسش که «ریشه تمایل شکری به شخصیت‌های روان‌پریش چیست؟» نیز اینگونه پاسخ داد: در تاریخ جنون فوکو مفهوم دیوانه حاصل ناسیونالیست افراطی و دنیای مدرن است که هر دگراندیشی را راهی دارالمجانین می‌کنند اما رمان‌های شکری در تقابل با این تفکر قرار می‌گیرد؛ درواقع او می‌خواهد نشان دهد این روانپریش‌ها اهریمن نیستند و فقط معیارهای جامعه را قبول ندارند.
قسامی افزود: دسته دوم آثار او آثار روانشناختی اجتماعی هستند که طنز موقعیت به هدف نشانه گرفتن چالش‌های اجتماعی در آن دیده می‌شود و رمان‌های «زخمی روزگار»، «آواز داوود» و «همزاد» از این دست هستند. انزوای شخصیت‌های داستان‌های او در ارتباط با دیگران موفق نیستند. آن‌ها گرچه اهل شوخ‌طبعی هستند اما در حبابی از تنهایی به سر می‌برند. «آثار تجربی» دیگر دسته‌ای بود که این منتقد ادبی به آن اشاره و «مارمولکی که ماه را بلعید» و «گانگستری از دیار حافظ» را نمونه‌هایی از آن عنوان کرد.
قسامی در توضیح بیشتر این دسته از آثار شکری گفت: «در این دو اثر رویکرد تاریخی با نیم‌نگاهی به مباحث اجتماعی و انتقادهای جامعه شناسانه دیده می‌شود.»
در ادامه این نشست قاسم شکری به جای سخنرانی چند صفحه‌ای از رمان «عروس آب» را برای مخاطبان خواند و پس از آن در جمع زیادی از نویسندگان و منتقدان ادبی شیراز همچون محمد کشاورز، مجتبی فیلی، صمد طاهری، امین فقیری و ... از قریب به 20 سال نویسندگی قاسم شکری تجلیل شد.
قاسم شکری متولد 1351 در شیراز است. از رمان‌های او می‌توان به «گانگستری از دیار حافظ» (ققنوس، 92)، «بوی خوش تاریکی» (مرکز، 1386)، «مارمولکی که ماه را بلعید» (ققنوس، 1388)، «زخمی روزگار» (بامداد نو 93)، «آواز داوود» (چشمه 94) و «نقص فنی» (شروع، 81) ، «همزاد» (چشمه، 1396) و «عروس آب» (نیماژ، 1396) اشاره کرد. او امسال برای نگارش رمان همزاد جایزه ادبی واو را به خود اختصاص داد.